Rak prostaty (RP) jest najczęstszym nowotworem złośliwym u mężczyzn w Polsce. Z uwagi na starzejące się społeczeństwo RP stanowić będzie coraz większy problem medyczny i społeczny. Przerzuty RP najczęściej rozwijają się w obrębie węzłów chłonnych oraz kości. Postuluje się, że wędrówka RP włóknami nerwowymi jest pierwszym mechanizmem odpowiedzialnym za pierwszy etap rozwoju przerzutów do kości, które we wczesnym etapie rozwoju choroby przerzutowej często rozwijają się w dolnych odcinkach kręgosłupa i miednicy, a następnie szerzą się drogą krwionośną (PMID: 32285460, 25862336, 34504741). W RP inwazja okołonerwowa (ang. perineural invasion, PNI) obecna jest w około 70% przypadków. Nowym kierunkiem badań w patobiologii nowotworów są relację pomiędzy nowotworami a układem nerwowym, które w RP są szczególne. RP najczęściej rozwija się w obwodowej części prostaty w której unerwienie jest największe, a także rzadziej występuje u osób po urazie rdzenia kręgowego. Do przełomowych odkryć w RP należy opisanie procesu aksonogenezy, neurogenezy, oraz odkrycie mechanizmu w jaki sposób autonomiczny układ nerwowy poprzez układ neuroprzekaźników reguluje wczesne (układ współczulny) oraz późne etapy (układ przywspółczulny) rozwoju RP (PMID: 23846904). Z uwagi na heterogenność w przebiegu klinicznym niezbędne są nowe badania nad patobiologią RP, które pozwolą w przyszłości na indywidualizację terapii.
W celu oceny PNI jako niezależnej drogi szerzenia się RP planuję zbadać unerwienie w mysim
modelu RP. Planowane badanie jest retrospektywną analizą opartą o wykonaną diagnostykę obrazową (RM) oraz makrobloki tkankowe (n=3) otrzymane od prof. J.Kitlińskiej podczas stypendium w Stanach Zjednoczonych. Pierwszorzędowym celem badania jest opracowanie metodyki do dalszych badań, by w drugim etapie badania stworzyć model unerwienia RP w projekcji 3D. Komórki RP (linia komórkowa PC3- ML) zostały wszczepione ortotopowo do prostat u myszy (SCID/Bg) w celu obserwacji wczesnych stadiów rozwoju RP oraz naturalnego rozwoju przerzutów w obecności endogennych nerwów. Materiał badawczy obejmuje makroblok tkankowy obejmujący cały pobrany mysi materiał, w tym miednicę zawierającą
zmienioną nowotworowo prostatę wraz z kręgosłupem oraz tkankami przylegającymi do poziomu przepony. W pierwszym etapie zostaną wykonane preparaty tkankowe z całości materiału. Planuje się wykonanie barwienia tkanki co 10 skrojony slajd hematoksyliną i eozyną (H&E, 100 slajdów na 1 makroblok) oraz w kierunku neurofilamentów (grubość slajdu 10μm; 100 slajdów na 1 makroblok) by wybrać jeden najbardziej reprezentatywny preparat w którym nacieki nerwowe są uwidocznione w odpowiednim zakresie do drugiego etapu badania. W drugim etapie badania zostaną wykonane kolejne slajdy (n=250) z barwieniem IHC z jednej myszy. Ostatecznie zostanie wykonanych 300 slajdów H&E i 550 slajdów IHC. Wszystkie slajdy zostaną przeze mnie zeskanowane przy pomocy dedykowanych programów komputerowych i opracowane cyfrowo (CaseViewer 3DHistech, Cell Sens). Zostanie stworzony obraz 3D unerwienia RP z oceną włókien nerwowych oraz nacieków raka.